Verlaging omzetbelasting bij matras-als-dienst

Wat is een matras-als-dienst, met de bijbehorende verlaging van de omzetbelasting?

Als producenten een garantie afgeven voor de gehele levensduur, dan vinden zij meestal in het huidige bedrijfsklimaat, een manier om die garantie bijvoorbeeld niet te laten gelden voor allerlei veel voorkomende problemen, zoals kuilvorming. Terwijl kuilvorming wel vaak voorkomt bij consumenten. Daarom moeten circulaire matrassen misschien wel eerder als dienst worden aangeboden. Hierdoor blijft de producent eigenaar van het matras en is deze ook verantwoordelijk voor onderhoud en reparaties aan het matras gedurende de tijd dat een consument het matras als dienst afneemt.

Hoe kan het matras-als-dienst model met bijbehorende omzetbelasting verlaging de circulariteit van matrassen bevorderen?

Als producenten daarvoor verantwoordelijk zijn is het een extra prikkel voor ze om matrassen zo ‘slijtagevrij’ mogelijk te produceren. Maar wanneer een producent een refurbished/gerecycled/hergebruikt product op de markt brengt moet een producent en uiteindelijk ook de consument weer btw betalen hierover. Voor matrassen is dit 21%. Alleen voor bepaalde medische matrassen geldt een verlaagd btw-tarief van 9% (zie artikel 9 Wet OB). Zo moet een bedrijf dat refurbished producten verkoopt of verhuurt, btw betalen. Belasting wordt dus meermaals betaald: voor het oorspronkelijke, nieuwe product en voor het refurbished product. Om circulariteit te stimuleren, zou een lager tarief of geen btw moeten worden betaald voor producten waarin grondstoffen zijn hergebruikt. Circulaire activiteiten, zoals demontage en herfabricage, zijn vaak arbeidsintensief. Een lagere belasting op arbeid en een hogere belasting op gebruik van nieuwe materialen stimuleren circulaire activiteiten.

Eisen en beperkingen

In de politiek is met name op het gebied van belastingen het meestal niet gebruikelijk om wijzigingen aan te brengen in de Wet OB omdat dit een vrij oude wet is, waar niet al te veel aan getornd wordt. Een van de problemen waar men tegenaan loopt, is bijvoorbeeld hoe men om moet gaan met een verlaging van een btw tarief naar 0%. Het voorbeeld van de groente- en fruit btw laat zien dat het de oude IT systemen zijn van de Belastingdienst zijn die maken dat praktische uitvoerbaarheid van een 0%-tarief op dit moment niet haalbaar is. Omdat het zo moeilijk is om wijzigingen aan te brengen in de IT systemen van de belastingdienst wordt meestal gekozen voor een weg met minder weerstand, zoals bijvoorbeeld de fiscale aftrekposten (denk aan MIA/VAMIL) of subsidiëring van bepaalde productgroepen om zo tot gunstigere belastingen te komen voor de consument en voor bedrijven.

Overige opmerkingen

Van omzetbelasting naar CO₂ belasting: een andere optie zou zijn, ook al is het wel toekomstmuziek, om te veranderen van een stelsel van belastingen op omzet naar een stelsel met CO₂ belastingen. Als bedrijven moeten betalen voor producten op basis van de hoeveelheid CO₂ die dat product uitstoot, dan worden zij gedwongen om rekening te gaan houden met de uitstoot van producten en grondstoffen die ze inkopen. Zo kunnen we de hele sector, en dus ook de matrassector een impuls geven om circulaire keuzes te maken. Hier is alleen nog helemaal geen wettelijke grondslag voor; die zal de nationale overheid nog moeten maken. Een groot voordeel is, dat dit heel erg weinig kost financieel gezien en veel oplevert voor een circulaire economie. Maar het probleem is wel dat er een systeem moet zijn waar dit mee kan worden gemonitord.

Verder lezen:

Wil je de circulariteit van de matrasketen op andere manieren stimuleren? Eerder benoemden we al de VAMIL, de MIA en de mogelijkheid van subsidiëring. Die instrumenten zijn hieronder te vinden: